ابعاد تحول دیجیتال به طرز بی سابقه ای تمام جنبه های زندگی ما و به ویژه کسب و کارها را به سمت انقلاب دیجیتالی و عصر دیجیتال سوق داده است. توسعه بی سابقه فناوری های جدید مانند اینترنت، تلفن های هوشمند، اینترنت اشیاء، فضای ابر، واقعیت مجازی، چاپ سه بعدی، هوش مصنوعی و غیره که از ابتدای قرن جدید میلادی جامعه را فراگرفته است، کسب و کارها را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. انقلاب دیجیتال یک تغییر اساسی در جامعه ما است.
عمق این انقلاب از تغییر ایجاد شده توسط فناوری دیجیتال در سطوح مختلف ناشی می شود. اول این که در شیوه های ارتباطی، تعاملات انسانی و در تعاملات بین انسان و محیط اطراف، بازنگری کامل صورت گرفته است. فناوری موبایل و شبکه های اجتماعی ما را همیشه چه خوب و چه بد در ارتباط نگه می دارند و فناوری های جدید به ما امکان می دهند به روش های جدیدی حتی با اشیاء متصل به شبکه ارتباطی، ارتباط برقرار کنیم و همین شرایط نشان دهنده تأثیر عمیق ابعاد تحول دیجیتال در زندگی ما انسان ها است.
این سومین انقلاب بزرگ در ارتباطات انسانی پس از اختراع ابزارهای نوشتاری و ماشین چاپ است.
پاسکال بریِر
برای مثال، افراد ممکن است از یک دستیار صوتی بپرسند هوا امروز چگونه خواهد بود، با تلویزیون خود صحبت کنند تا فیلمی را برای تماشا انتخاب کنند یا قفل اتومبیل خود را با استفاده از تلفن همراه خود باز کنند. زندگی روزمره ما در قرن 21 روابط جدیدی بین انسان و اشیا ایجاد کرده است و این منجر به توسعه تعامل مستقیم بین انسان و اشیا می شود. در کارخانه ها، ماشین آلات برای تنظیم جریان تولید و پیش بینی هر گونه خرابی یا تعمیر و نگهداری مورد نیاز، به یکدیگر متصل می شوند. به زودی، هوش مصنوعی ما را قادر می سازد تا سطوح جدیدی از اختیارات را در دنیای کاملا به هم پیوسته، به ماشین ها واگذار کنیم.
سپس، فناوری دیجیتال ما را به دوران ناملموس و نامشهود در عصر تحول دیجیتال خواهد برد. ارتباطات، فروشگاه ها و محصولات از یک دنیای کاملا فیزیکی به یک دنیای کاملا دیجیتالی منتقل خواهند شد. این نشان دهنده یک تغییر واقعی است، جایی که سوال دیگر این نخواهد بود که «چه چیزی را باید دیجیتالی کنیم؟» بلکه خواهیم پرسید؛ «چه چیزی را باید محقق کنیم؟». این اتفاق قبلا در مورد ارسال نامه با خدمات پستی سنتی رخ داده است که اکنون به ایمیل تبدیل شده است.
این تحول با شروع از طریق محصولات نرم افزاری که مدت هاست رسانه های توزیع فیزیکی خود یعنی دیسک ها، سی دی رام ها، دی وی دی‌ها و غیره را به نفع فضای ابری و «نرم افزار به عنوان یک سرویس» واگذار کرده اند، این روند به تدریج بر همه محصولات تأثیر می گذارد. برهمین اساس نیاز به گذار موفقیت آمیز از محصول فیزیکی به خدمات دیجیتال است.
در نهایت، فناوری دیجیتال مفهوم زمان و مکان را از بین خواهد برد. از طریق ابزارهای آنلاین، همه چیز در زمان واقعی انجام می شود، از اخبار و تبلیغات گرفته تا تدارکات و موارد دیگر. تجارت دیجیتال به یک صحنه جهانی تبدیل می شود. دیگر هیچ حوضه ای وجود ندارد و حتی کوچک ترین فروشگاه های آنلاین نیز می توانند بازیگران بازار جهانی باشند.
این یک انقلاب قابل توجه است. امروز، شرکت هایی را می بینیم که از همان روز اول قصد دارند چند ملیتی شوند، چیزی که همین چند سال پیش غیرممکن بود
پاسکال بریِر
این انقلاب دیجیتال بر همه ذینفعان جامعه و همه بخش های اقتصادی تأثیر می گذارد. این یک تغییر اجتناب ناپذیر و اساسی است که به ویژه شرکت ها باید با آن سازگار شوند. در صورت عدم انجام این کار، کل آینده آنها به خطر می افتد.
امروزه چالش در برخورد با استارت آپ هایی است که خدمات نامشهود می فروشند و به طور مستقیم با مشتریان خود ارتباط برقرار می کنند تا نیازهای آنها را در زمان واقعی برآورده کنند. در مواجهه با این انقلاب، نیاز واقعی برای دستیابی به تحول دیجیتال واقعی وجود دارد.
3 بعد از ابعاد تحول دیجیتال
ابعاد تحول دیجیتال برای شرکت ها، شامل سه بعد است. در ادامه این سه بعد مهم را توضیح می دهیم:
1- تطبیق تعاملات شرکت ها با مردم
این بعد از ابعاد تحول دیجیتال نشان می دهد که رفتار و سلیقه مصرف کنندگان تغییر کرده است. دورنمای فناوری جدید ما، ابزارهای جدید و انتظارات جدیدی به آنها داده است. در دنیای مدرن، جایی که تجارت نه مرزهای زمانی و نه جغرافیایی می شناسد، آنها همیشه به دنبال ارتباطات بیشتر و خواسته بیشتر هستند.
تجربه ای که شرکت ها به آنها ارائه می دهند، از تماس اولیه تا پشتیبانی پس از فروش، به نقطه اصلی آنچه آنها را متمایز می کند و راهی برای ایجاد ارتباط عاطفی بین یک برند و مخاطبان هدف آن تبدیل شده است. مدیریت تجربه مشتری، سفر مصرف کننده از طریق نقاط ارتباطی مختلف، چه دیجیتال یا غیر آن، کار ساده ای نیست، اما در حال تبدیل شدن به سنگ بنای تمایز برند در قرن بیست و یکم است.
2- بازآفرینی محصولات و خدمات آنها
باز آفرینی وبه عبارتی مهندسی مجدد محصولات و خدمات، دومین بعد از ابعاد تحول دیجیتال است که شرکت ها را تحت تأثیر قرار می دهد. بدین معنی که شرکت ها باید به مصرف کنندگان خود ارتباط دیجیتالی مداوم بدهند. این تداوم شامل وای فای برای مسافران راه آهن، سازگاری گوشی های هوشمند با خودروها در بخش خودرو، مدیریت آنلاین مراقبت های بهداشتی و استفاده از داده های شخصی و غیره است.
هم چنین مستلزم ایجاد و حفظ عوامل متمایزکننده در جهانی است که به تغییر و سرعت بخشیدن ادامه می دهد. و سخت ترین جنبه برای ذینفعانی که در حوزه کاری خود مستقر هستند، زیر سوال بردن مبانی پیشنهادها و مدل های کسب و کارشان است.
چگونه فناوری های دیجیتال می توانند پیشنهاد ارزش من را به طور مستقیم یا غیرمستقیم زیر سوال ببرند؟ اپراتورهای مخابراتی نمونه ای عالی برای تغییر قلب یک کسب و کار هستند. از آنجایی که آنها ارزش پیشنهادات خود را در مورد خدمات دسترسی و ارتباطات کالایی دیدند، در بیشتر موارد، خدمات خود را (رسانه ها، بازی ها، نظارت، بانکداری و غیره) با استفاده از این اتصال متنوع کرده اند.
اما بسیاری از محصولات و خدمات دیگر هستند که در شرف قرار گرفتن در این نوع انقلاب هستند. بخش حمل و نقل در عصر پهپادها و خودروهای خودران چگونه خواهد بود؟ پس از اتصال اشیاء به اینترنت، اتصال 5G به ما اجازه می دهد تا بیماران را شناسایی کنیم و عمل های جراحی را 100 درصد از راه دور انجام دهیم.
3- دیجیتالی کردن عملکردهای آنها
در نهایت، شرکت ها باید عملکردهای خود را دیجیتالی کنند. نمونه نهایی این امر آمازون است که با موفقیت، عملکردهای خود را دیجیتالی کرده است. بدون نیاز به رسیدن به این سطح شدید، هر بخش در هر شرکت در سراسر جهان می تواند کارایی خود را با استفاده از فناوری دیجیتال بهبود بخشد.
تحقیق و توسعه به طور فزاینده ای از دوقلوهای دیجیتالی (Digital Twin) پیچیده تر برای طراحی، توسعه و آزمایش پروژه ها استفاده می کند و کارخانه ها از استراتژی های تحول کامل نسل 4.0، که اغلب شامل حسگرها، ربات ها و واقعیت های همه جانبه است، برای بهبود بهره وری، بازاریابی، فروش و امور مالی با افزایش هوش مصنوعی و ابزارهای خودکار استفاده می کنند. هیچ کس نمی تواند از انقلاب دیجیتال فرار کند، زیرا در نهایت، همه از طریق آن کارآمدتر می شوند.
همه پروژه های تحول دیجیتال باید این سه جنبه از ابعاد تحول دیجیتال را در خود جای دهند تا در اجرا موفقیت آمیز باشند. تمرکز بر روی یک جنبه، تأثیر محدودی بر عملکرد شرکت خواهد داشت.
با این حال، متأسفانه امروزه اکثر شرکت ها به همین شکل پیش می روند، و بیشتر اوقات بدون اینکه واقعا از آن آگاه باشند فقط به یک بعد از ابعاد تحول دیجیتال اهمیت می دهند.
مدل تحول دیجیتال
تحول مدل کسب و کار مجموعه ای از فعالیت هایی است که برای کمک به سازمان ها در دستیابی به اهدافشان طراحی شده اند. این مدل می تواند به عنوان چارچوبی برای برنامه ریزی، طراحی و اجرای تغییرات مورد نیاز در یک سازمان استفاده شود.
مدل تحول دیجیتال (DTM) توسط McKinsey & Company بر اساس تجربه آن با بیش از 100 مشتری توسعه یافته است و از پنج مرحله تشکیل شده است:
مرحله 1: مشکل کسب و کار را تعریف کنید. این مرحله شامل تعریف وضعیت فعلی کسب و کار و شناسایی فرصت های بهبود است.
مرحله 2: راه حل را طراحی کنید. در این مرحله شما چشم انداز خود را برای آینده تعریف می کنید. شما همچنین تصمیم می گیرید که کدام بخش از سازمان باید تغییر کند.
مرحله 3 و 4: راه حل را اجرا کنید. این دو مرحله بر اجرای راه حل هایی که در فاز 2 شناسایی شده اند، تمرکز دارند.
مرحله 5: نتایج را اندازه گیری کنید. این مرحله بر سنجش موفقیت پروژه تمرکز دارد.
علاوه بر این پنج فاز، مدل تحول دیجیتال کسب و کار شامل سه عنصر اصلی است:
چشم انداز: چشم انداز شما آنچه را که می خواهید انجام دهید را مشخص می کند.
استراتژی: استراتژی شما مشخص می کند که چگونه می خواهید از اینجا به آنجا بروید.
نقشه راه: نقشه راه شما نشان می دهد که چگونه قصد دارید به جلو حرکت کنید.
برای ایجاد یک تحول دیجیتال موفق، درک نیازهای مشتریان و کارمندان شرکت ضروری است.
فناوری های تحول دیجیتال
فناوری های تحول دیجیتال ابزارهایی هستند که می توانند برای حمایت از ابتکارات تحول دیجیتال مورد استفاده قرار گیرند. آنها شامل محاسبات ابری، تجزیه و تحلیل داده های بزرگ، رسانه های اجتماعی، برنامه های تلفن همراه، هوش مصنوعی، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، بلاک چین، اینترنت اشیاء، یادگیری ماشینی، روباتیک و غیره هستند. این فناوری ها برای موفقیت آمیز بودن پروژه تحول دیجیتال و ابعاد تحول دیجیتال در شرکت ها ضروری هستند.
1- پردازش ابری
رایانش ابری، توزیع و تحویل منابع محاسباتی از طریق اینترنت است. رایانش ابری به کاربران امکان می دهد به برنامه ها، محتوا و فضای ذخیره سازی آنلاین دسترسی داشته باشند. کاربر مالک سرور یا سخت افزار نیست، بلکه آنها را از ارائه دهنده اجاره می کند.
2- تجزیه و تحلیل داده های بزرگ
با قابلیت تجزیه و تحلیل داده های بزرگ، حجم زیادی از داده ها را با استفاده از تکنیک های تحلیلی پیشرفته تجزیه و تحلیل می کند.
3- رسانه های اجتماعی
رسانه های اجتماعی شکلی از ارتباطات الکترونیکی هستند که در آن افراد ایده ها، اخبار، نظرات و پیام ها را با ارسال متن، تصاویر، ویدئوها، لینک ها و سایر محتوای چندرسانه ای در وب سایت ها و وبلاگ ها به اشتراک می‌گذارند.
4- برنامه های موبایل
برنامه های موبایل برنامه هایی هستند که برای گوشی های هوشمند و تبلت ها طراحی شده اند. این برنامه ها به کاربران اجازه می دهند تا کارهای خاصی مانند برقراری تماس تلفنی، ارسال ایمیل، عکس گرفتن، بازی کردن، گوش دادن به موسیقی، تماشای فیلم، وبگردی، خواندن کتاب و غیره را انجام دهند.
5- اینترنت اشیاء (IoT)
اینترنت اشیاء اصطلاحی است که برای توصیف این ایده استفاده می شود که اشیاء روزمره دارای شناسه های منحصر به فرد هستند. هر شی حداقل یک حسگر دارد که داده ها را از طریق شبکه جمع آوری و ارسال می کند.
6- واقعیت مجازی
واقعیت مجازی (VR) یک شبیه سازی کامپیوتری از محیط های واقعی است. هدست های VR گرافیک سه بعدی را نمایش می دهند که توهم حضور در مکان دیگری را ایجاد می کند.
7- واقعیت افزوده
واقعیت افزوده (AR) اطلاعات دیجیتال را در دنیای واقعی پوشش می دهد. دستگاه های AR اطلاعات دیجیتالی را روی محیط اطراف شما پخش می کنند.
هوش مصنوعی (AI) علم ساختن سیستم هایی است که مانند انسان فکر می کنند. هوش مصنوعی از الگوریتم ها، مدل های آماری و دانش انسانی برای تقلید از تصمیم گیری انسانی استفاده می کند.
9- رباتیک
اتوماسیون فرآیند رباتیک استفاده از ربات ها برای خودکارسازی وظایفی است که به طور سنتی توسط افراد انجام می شود. ربات ها می توانند کارهای تکراری را کارآمدتر از انسان ها انجام دهند.
10- یادگیری ماشین
یادگیری ماشین رشته ای از علوم کامپیوتر است که به کامپیوترها اجازه می دهد بدون برنامه ریزی صریح یاد بگیرند.
نتایج تحول دیجیتال
نتایج تحول دیجیتال نتایج اجرای فناوری دیجیتال و ابعاد تحول دیجیتال در سازمان ها است. پنج عامل کلیدی، نتایج تحول دیجیتال را شکل می دهند:
1- نوع مدل کسب و کار
نوع مدل کسب و کار تعیین می کند که سازمان چقدر بر عملیات و فرآیندهای خود کنترل دارد. برای مثال، یک شرکت مبتنی بر خدمات ممکن است کنترل کمتری بر عملیات خود نسبت به یک شرکت تولیدی داشته باشد.
2- ساختار سازمانی
ساختار سازمانی چگونگی انجام کار در سازمان را مشخص می کند. یک سازمان با سطوح کم مدیریت ممکن است برای یک استارتاپ بهتر از یک سازمان سلسله مراتبی مناسب باشد.
3- فرهنگ سازمانی
فرهنگ سازمانی به نحوه تعامل کارکنان با یکدیگر و مشتریانشان اشاره دارد. فرهنگ بر نحوه همکاری و ارتباط کارکنان تأثیر می گذارد.
4- فناوری
فناوری به ابزارها و فرآیندهایی اطلاق می شود که برای راه اندازی کسب و کار استفاده می شود. فناوری بر همه چیز از تجربه مشتری گرفته تا بهره وری کارکنان تأثیر می گذارد.
5- سبک مدیریت
سبک مدیریت به رفتارهایی اطلاق می شود که مدیران از خود نشان می دهند. سبک های رهبری بر اساس نیازهای سازمان متفاوت است.
نتیجه
- تحول دیجیتال فرآیند پذیرش فناوری های جدید برای بهبود کارایی و اثربخشی فرآیندهای موجود است.
- تحول دیجیتال ایجاد ارزش از طریق استفاده از فناوری های دیجیتال است.
- تحول دیجیتال مستلزم تغییر در طرز فکر، فرهنگ و رهبری است.
- پنج حوزه استراتژیک تغییر دامنه تحول دیجیتال و ابعاد تحول دیجیتال عبارتند از مشتریان، رقابت، داده ها، نوآوری و ارزش.
- تنظیم دقیق مدل های کسب و کار، کلیدی برای جلوتر ماندن از بازی است.
در عصر دیجیتال، تدارکات از تحول دیجیتال سود زیادی خواهد برد و با توجه به سرعت سریع تغییر در تحول فرآیند کسب و کار امروزی، کسب و کارها هر چه زودتر سفر خود به سمت تحول دیجیتال را آغاز کنند، بهتر است.
