تحول دیجیتال در کسب و کار به معنی تحول و دگرگونی عمیق در روش و شیوه اجرای کسب و کار است و تنها به معنی در اختیار گرفتن ابزارهای مرتبط با این موضوع نیست. در حقیقت استفاده از فناوری های جدید بدون ایجاد فرهنگ، مهارت، دانش و ساختارهای لازم در کسب و کار، تحول دیجیتال در کسب و کار شما رخ نخواهد داد.
همان طور که بحران کرونا در دو سال اخیر نشان داد، آماده شدن برای تحول دیجیتال در کسب و کار یک نیاز لوکس و تجملی نیست که کسب و کارها تصادفی به سمت آن بروند. این یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای همه سازمان هایی است که می خواهند در بازار رقابتی هم چنان حضوری فعال داشته باشند. باید توجه داشت که تحول دیجیتال این پتانسیل را دارد که عملیات کسب و کار و رشد در بازارهای جدید و موجود را بهینه کند.
کسب و کارها از تحول دیجیتال برای اصلاح فرآیندهای موجود، ترکیب ایده ها و ابتکارات جدید و طراحی مجدد تجربه مشتری برای تداوم فعالیت در دنیای پویای کسب و کار و پاسخگویی به تقاضای بازار استفاده می کنند.
تحول دیجیتال چیست و با دیجیتالی شدن چه تفاوتی دارد؟
در پاسخ به سوال تحول دیجیتال چیست؟ می توان گفت که؛ تحول دیجیتال در کسب و کار به معنی بهره برداری از فناوری های پیشرفته برای ایجاد تحولات اساسی و بنیادی در ساختارهای کسب و کارها با هدف تحول در نحوه انجام فعالیت های کسب و کارها و ارائه ارزش بالاتر به مشتریان است. به طور خلاصه منظور از تحول دیجیتال، تحول در فرهنگ سازمانی هر کسب و کار با کمک فناوری به ویژه فناوری های تحول آفرین است.
اما چه تفاوتی بین تحول دیجیتال با دیجیتالی شدن یا دیجیتالیزه شدن وجود دارد؟ دیجیتالی شدن به تبدیل داده های فیزیکی یا آنالوگ به داده های دیجیتال اشاره دارد. دیجیتالی شدن هم مفهومی است که در استفاده از اطلاعات دیجیتال و تجزیه و تحلیل داده ها برای ساده سازی عملیات تجاری به کار می رود. ولی تحول دیجیتال در کسب و کار ممکن است مستلزم دیجیتالیزه کردن و دیجیتالی شدن باشد، اما بسیار بیشتر بر تحول کسب و کار متمرکز است.
دیجیتالی شدن حرکت از آنالوگ به دیجیتال است
تا همین چند سال پیش کسب و کارها سوابق خود را روی کاغذ نگهداری می کردند. چه به صورت دست نویس و چه به صورت تایپ شده، داده های کسب و کارها آنالوگ بودند. اگر می خواستید اطلاعاتی را جمع آوری یا به اشتراک بگذارید، با اسناد فیزیکی مانند، کاغذها و کلاسورها، زیراکس ها و فکس ها سروکار داشتید.
سپس کامپیوترها به جریان اصلی کسب و کارها تبدیل شدند و اکثر کسب و کارها شروع به تبدیل تمام آن سوابق کاغذی به فایل های کامپیوتری دیجیتال کردند. به این می گویند دیجیتالی شدن: فرآیند تبدیل اطلاعات از آنالوگ به دیجیتال. به این ترتیب یافتن و به اشتراک گذاری اطلاعات پس از دیجیتالی شدن بسیار آسان تر شد.
چرا کسب و کارها باید به تحول دیجیتال توجه کنند؟
فناوری های دیجیتال به سرعت در حال رشد و توسعه هستند و به همان اندازه نیز کسب و کارها را تحت تأثیر قرار می دهند. دنیای کسب و کارها نیز روز به روز در حال پیشرفت و تکامل هستند. در این شرایط انتخاب با شماست که تغییرات را بپذیرید و با آن همسو شوید یا شاهد شکست و از بین رفتن کسب و کار خود در این رقابت باشید.
یکی از ویژگی های تعیین کننده تحول دیجیتال در کسب و کار، کاهش هزینه فناوری های پیشرفته است. فناوری های بهتر و ارزان تر، باعث ایجاد دنیایی با اتصالات و ارتباطات بیشتر می شوند. برای پویایی و پیشرفت در حوزه دیجیتال، صاحبان کسب و کار چاره ای جز دیجیتالی شدن ندارند و باید درباره هر عنصر از حرفه خود بازاندیشی کنند. شتاب افسار گسیخته فناوری های پیشرفته به این معنی است که صاحبان کسب و کار برای رشد و ارتقاء سازمان شان، باید خود را متحول کنند. این تحول باید بسیار عمیق باشد به طوری که بیشترین میزان سرمایه گذاری در آخرین فناوری های دیجیتال هزینه شود.
مزایای تحول دیجیتال در کسب و کار
در صورتی که سازمان ها بتوانند به تحول دیجیتال در کسب و کار برسند، می توانند از مزایایی که این تحول برای آنها به ارمغان خواهد آورد استفاده کنند. از مهم ترین مزایای تحول دیجیتال در کسب و کار می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- افزایش تجربه مشتری
بسیاری از نوآوری ها در فناوری دیجیتال با هدف افزایش تعامل با مشتری انجام می شود که به نوبه خود تجربه مشتری را بهبود می بخشد. دست یابی به سطح بالاتری از تجربه مشتری مداری یکی از مزایای تحول دیجیتال در کسب و کار است که وفاداری مشتریان را به دنبال خواهد داشت.
2- غنی سازی داده ها
تحول دیجیتال در کسب و کار فرصت کاملا جدیدی از فناوری های مرتبط با داده را ایجاد می کند؛ چه از نظر روش جمع آوری و چه از نظر تجزیه و تحلیل مجموعه داده های پیچیده که نتیجه آن درک بهتر از مشتریان، ایجاد بینش و پیش بینی های عمیق تر از نیازها و خواسته های مشتریان است. کسب و کارها می توانند از تحول دیجیتال برای به دست آوردن یک دید کلی و درک کامل از موارد زیر استفاده کنند:
- بهبود فرآیندهای تجاری
- بهبود تجربه مشتری
- مدیریت بهتر امور مالی
- تلاش بیشتر برای تولید
3- افزایش کارایی و بهره وری
فناوری های دیجیتال با سرعت بخشیدن به فرآیندها و ساده سازی عملیات، بهره وری را به ارمغان می‌آورند. برای مثال، اتوماسیون فرآیند رباتیک می تواند از انسان ها پیشی بگیرد. شرکت آی.بی.ام ربات هایی را به نمایش گذاشت که 20 برابر سریع تر از انسان وظایف را انجام می دادند و مرتکب خطا نمی شوند. نرم افزارهای هوش تجاری و ابزارهای تجزیه و تحلیل داده ها می توانند داده ها را با سرعت و دقت بی نظیری جمع آوری و تجزیه و تحلیل کنند. سپس مدیران کسب و کارها از آن تحلیل برای تصمیم گیری سریع تر و بهتر استفاده می کنند.
4- ایجاد وحدت می کند
اجرای تحول دیجیتال در کسب و کارها اغلب به این معنی است که بخش های مختلف و کارمندان باید از نزدیک با هم کار کنند. همه باید هدف مشترکی را دنبال کنند. این به نوبه خود می تواند به فرهنگ همکاری بیشتر کمک کند.
5- مدیریت بهتر منابع
مدیریت منابع یک جنبه حیاتی از بهره وری در گردش کار کسب و کارها است. بسیاری از سازمان ها ابزارهای نرم افزاری و پایگاه های اطلاعاتی زیادی دارند که به طور منظم از آنها استفاده می کنند. تحول دیجیتال کسب و کار می تواند به گردآوری همه این منابع متفاوت در یک بستر کمک کند.
6- پرورش فرهنگ دیجیتال
یکی از مزایای منحصر به فرد تحول دیجیتال در کسب و کار این است که محیطی از نوآوری دیجیتال را در سازمان شما پرورش داده و پایه های آن را تقویت می کند. کارکنانی که به ابزارهای فناوری قدرتمند مناسب با محیط شغلی خود دسترسی دارند، همکاری بیشتری خواهند داشت و اطلاعات بیشتری در مورد فناوری مورد استفاده خود خواهند آموخت.
ارتقای مهارت کارکنان یک مزیت درخشان برای ارتقای فرهنگ کسب و کارها است. دنیای کسب و کار هر روز به استقبال بیشتر و بیشتر از پیشرفت های فناوری ادامه خواهد داد. بنابراین، مهم است که از تحول دیجیتال در کسب و کار استفاده کرده و نیروی انسانی خود را با نوآوری، سازگاری و جدیدترین پیشرفت های فناوری به روز نمایید.
کسب و کار دیجیتال چیست؟
کسب و کار دیجیتال کسب و کاری است که از تکنولوژی برای ایجاد یک مدل کسب و کار جدید استفاده می‌کند و تجربه کاربر را تغییر می‌دهد. این کسب و کارها که در مقایسه با کسب و کارهای سنتی ابزارها و امکانات هوشمندانه و به روزتری دارند، روند انجام کارهایشان بسیار سریع و پیشرفته است. آنها با دیجیتالی کردن کسب و کار خود مرزهای جدیدی به روی کسب و کار خود باز می‌کنند و آخرین فناوری‌های روز را در تمام مراحل رشد به کار می‌گیرند.
ویژگی های کسب و کار دیجیتال
- استفاده از تکنولوژی روز برای کاهش هزینه‌ها، جمع آوری داده‌ها و ارائه تجربه بهتر به مشتری. کسب‌وکارهای دیجیتال سعی می‌کنند بر مزیت‌های رقابتی که فناوری برای آنها فراهم می‌کند تمرکز کنند.
- کسب و کارهای دیجیتال نحوه اداره و چینش سازمان خود را بر اساس تحولات دیجیتال و پیشرفت‌های تکنولوژی به روز می‌کنند.
- کسب و کارهای دیجیتال به تجربه مشتری اهمیت بالایی می‌دهند. آنها سعی می‌کنند تا حد امکان فرایندها و روندها را برای مشتریان شان ساده‌تر کنند.
عناصر مهم یک کسب و کار دیجیتال
نظرات متعددی در مورد تعریف دقیق کسب و کار دیجیتال از کارشناسان این صنعت وجود دارد. گارتنر می گوید که کسب و کار دیجیتالی ایجاد زنجیره های ارزش جدید و فرصت های تجاری است که کسب و کارهای سنتی نمی توانند ارائه دهند. مک‌کینزی تأکید می‌کند که «دیجیتال را باید کمتر به عنوان یک چیز و بیشتر راهی برای انجام کارها دانست.»
- از فناوری های موجود برای کاهش هزینه ها، جمع آوری داده ها و ارائه تجربه بهتر برای مشتری استفاده کنید. کسب و کارهای دیجیتال بر مزیت‌های رقابتی که فناوری برای آنها به دست می‌آورد، تمرکز می‌کنند، چه کاهش هزینه‌های سربار یا ارائه ارزش جدید به مشتریانشان.
- مفهوم تحول دیجیتال و تغییرات فرهنگی که نیاز دارد را بپذیرید. پیاده‌سازی و مدیریت خدمات دیجیتال می‌تواند نیاز به بازسازی سازمانی داشته باشد، به‌ویژه زمانی که نقش‌های جدید ایجاد می‌شود و فناوری اطلاعات ورودی بیشتری به تصمیم‌های استراتژیک می‌دهد.
- مدل‌های کسب‌وکار جدید را کاوش کنید که تجربه مشتری را در مرکز استراتژی دیجیتال قرار می‌دهد. مردم اغلب مایلند برای یک تجربه مشتری استثنایی هزینه بیشتری بپردازند، که آن را به یک تمایز کلیدی در اقتصاد دیجیتال تبدیل می کند. مدل‌های کسب‌وکار که با این تمرکز بیش از حد بر رضایت مشتری هماهنگ هستند، در نهایت بر خدمات دیجیتال متمرکز خواهند شد، زیرا دیجیتال به طور فزاینده‌ای تجربه‌ای است که مردم ترجیح می‌دهند.
کسب و کار دیجیتال در مقابل کسب و کار الکترونیکی
کسب و کار دیجیتال از کسب و کار الکترونیکی متمایز است، زیرا کسب‌وکار الکترونیکی معمولا مدل‌های کسب‌وکار موجود را دست نخورده می‌گذارد و فقط از فناوری برای به دست آوردن کارایی یا حذف موارد اضافی استفاده می‌کند. پر کردن فرم درخواست کارت اعتباری آنلاین از مشتریان، ناکارآمدی فرآیند درخواست کاغذی را کاهش می دهد، اما تجربه ای جدید یا متفاوت ارائه نمی دهد.
تحول دیجیتال در کسب و کار یا کسب و کار دیجیتال بیشتر بر این تمرکز دارد که چگونه فناوری به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا ارزش و تجربیات جدیدی ایجاد کنند که شرکت‌ها را متمایز می‌کند و به آنها برتری رقابتی نسبت به همتایان خود می‌دهد.
مراحل تحول دیجیتال در کسب و کار
برای موفقیت در فرآیند تحول دیجیتال در کسب و کار باید از مشتری شروع کرد. باید بدانید که مشتریان شما چه کسانی هستند، نیازهای آنها با چه تغییراتی همراه است و چه چیزی لازم است تا به آنها ارائه کنید. مراحل دیجیتالی شدن در کسب و کارهای مختلف متفاوت است اما عموما گفته می‌شود که شما می‌توانید طی 3 مرحله کلی فرایند دیجیتالی شدن کسب و کار خود را دنبال کرده و در نهایت آن را با موفقیت به پایان برسانید. در ادامه مراحل این تحول را مرور می کنیم:
مرحله 1: دیجیتالی سازی
درک این که زنجیره ارزش صنعت شما چگونه تغییر می کند، مشتریان شما چه کسانی هستند و چه چیزی به آنها پیشنهاد می دهید. در اولین گام از مراحل تحول دیجیتال در کسب و کار، شما باید برای دیجیتالی سازی کسب و کارتان اقدام کنید. دیجیتال سازی اولین و ساده‌ترین مرحله‌ای است که شما باید در راستای پذیرش تحولات دیجیتال در کسب و کار خود دنبال نمایید. دیجیتال سازی به معنای تبدیل سوابق و اطلاعات، محصولات یا خدمات غیردیجیتال به فرمت دیجیتال است.
مرحله 2: دیجیتالی شدن
پشتیبانی از تمام فرآیندهای تحول دیجیتال و برخی شاخص های کلیدی فرآیندهای کسب و کار که به واسطه اعداد و آمار به دست می آیند. دیجیتالی شدن دومین مرحله‌ای است که شما باید در راستای پذیرش تحولات دیجیتال در کسب و کار خود دنبال نمایید و به نوعی می‌توان آن را یکی از مهم‌ترین مراحل دانست. چراکه شما در این مرحله از مراحل تحول دیجیتال، شروع به استفاده از ابزارهای دیجیتال برای مدیریت فرایندهای مختلف جاری در کسب و کار خود می‌کنید. در واقع می‌توان گفت که در این مرحله شرکت‌ها به درک بهتری درباره فناوری‌های دیجیتال رسیده‌اند و اکنون می‌توانند با استفاده از این فناوری‌ها، فعالیت‌های خود را دوباره سازماندهی کنند.
مرحله 3: تحول دیجیتال
آخرین مرحله از مراحل تحول دیجیتال دقیقا به اقدامات مربوط به تحول دیجیتال مربوط می‌شود. نکته قابل توجه این است که خیلی از افراد این مرحله را نادیده می‌گیرند اما واقعیت این است که هیچ تحولی بدون توجه به این مرحله کامل نمی‌شود. به همین دلیل نیز باید به آن دقت لازم را داشت. تا این مرحله شما فرایند مربوط به پذیرش تحولات دیجیتال را به خوبی پشت سر گذاشته‌اید و اکنون در این مرحله نیاز دارید که مدل کسب و کار خود را نیز تغییر دهید. در این مرحله از تحول دیجیتال، شرکت‌ها می‌توانند به خوبی از تفکر طراحی مشتری محور برای کشف بینش مشتری و سپس تقویت تعامل با مشتری استفاده کنند.
چه فناوری هایی به تحول دیجیتال کمک می کنند؟
– اینترنت نسل پنجم یا همان 5G
– بلاک چین
– اینترنت اشیاء
– رایانش ابری
– اپلیکیشن‌های موبایل
– رسانه‌های اجتماعی
– واقعیت مجازی و افزوده
– تحلیل گری داده
تحول دیجیتال در کسب و کار یک فرآیند پیچیده است و بخش نیروی انسانی آن به اندازه فناوری مهم است. در واقع می توان گفت که بدون ایجاد تحول در فرهنگ و مهارت نیروی انسانی، نمی توان به تحول دیجیتال کسب و کارها امیدوار بود. زیرا بار اصلی این تحول – به غیر از جنبه فناوری آن – بر دوش نیروی انسانی است که باید ابتدا زمینه پذیرش چنین تحولی در افکار وی شکل بگیرد و سپس با مجهز شدن به دانش و مهارت لازم، بتواند در یک همکاری مشترک و جمعی با دیگر کارکنان، کسب و کار را به سمت ایجاد تحول دیجیتال در کسب و کار سوق دهد.
تحول دیجیتال در مدیریت فرآیندهای کسب و کار
مدیریت فرآیند کسب و کار، زمینه ای است که تحول دیجیتال می تواند در آن نقش کلیدی و اثرگذاری داشته باشد. با این حال در بسیاری از شرکت ها و سازمان ها در رابطه با نحوه دستیابی به تحول دیجیتال در مدیریت فرآیند کسب و کار، سردرگمی زیادی وجود دارد. برای حل این مسأله می توانید چارچوبی که در ادامه ذکر می کنیم را برای تصمیم گیری در زمینه تحول دیجیتال در مدیریت فرآیند کسب و کار (BPM) در نظر بگیرید و از آن استفاده کنید. پیش از آن، لازم است بدانید
در حالی که مدیریت فرآیند کسب و کار، بین زمینه های کارکردی متفاوت مانند سیستم مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)، سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی (ERP)، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت محتوا و … در حال اجرا است، تحول دیجیتال در فرآیندهای کسب و کار به توانمندسازی تحول در تمامی این زمینه ها اشاره دارد. در ادامه یک چارچوب برای ایجاد تحول دیجیتال در فرآیندهای کسب و کار ارائه شده که شامل موارد زیر است:
درک وضعیت
کسب و کارها برای پیاده سازی موفق یک استراتژی تحول دیجیتال باید از روش کار، نحوه تغییرات و اتفاقات سازمان خود درک روشن و درستی داشته باشند. علاوه بر این باید از نحوه انجام کار توسط رقبای خود نیز مطلع باشند. هم چنین باید قادر باشند وضعیت کسب و کار خود را از نظر رقابتی بررسی کنند. شناخت و درک درست تمامی این مسائل، عواملی که باید به کار گرفته شوند و عواملی که نیاز به تغییر و تحول دارند را مشخص می‌کند.
تحلیل
شرکت ها باید از ساز و کارها و فرآیندهای موجود حداکثر بهره را ببرند و نقاط قوت فناوری خود را شناسایی کنند. در این مرحله در مورد کارهایی که سازمان با استفاده از فرآیندهای موجود می‌تواند آنها را بهتر انجام دهد، تحلیل صورت می‌گیرد. بر اساس اطلاعات به دست آمده کسب و کارها می توانند پیشرفت های فناوری را برای ایجاد تغییرات مثبت در کسب و کار شناسایی کرده و آنها را به کار گیرند.
تشخیص
کسب و کارها در حوزه تحولات دیجیتال در مدیریت فرآیندها، باید تغییرات ممکن برای بهینه سازی فرآیندهای کسب و کار را شناسایی کنند. این تغییرات شامل فعالیت‌ها، تعاملات، تاییدیه‌ها، ارتباطات و… است. این موضوع نیاز به انجام اقداماتی مانند موارد زیر دارد:
- مطالعه فرآیندهای موجود در کسب و کار
- شناسایی نحوه حذف داده‌های ورودی، خروجی، تاییدیه‌ها، تذکرات کاغذی و…
- شناسایی فناوری ها و محصولات فنی که می‌توان از آنها در کسب و کار استفاده کرد.
- بازبینی و تعریف مجدد محصولات و پیشنهادات خدماتی و حتی مدل کسب و کار
توجه داشته باشید که تمرکز شما باید در راستای ایجاد تغییراتی برای افزایش فروش و درآمد باشد. شما نباید بر روی صرفه جویی در هزینه های عملیاتی متمرکز شوید. زمانی که تغییرات لازم برای افزایش فروش و افزایش درآمد را شناختید، آنگاه می‌توانید در مورد کاهش هزینه‌های عملیاتی در حین پیاده سازی نیز فکر کنید.
اولویت بندی
در این مرحله کسب و کارها باید تغییرات شناسایی شده در سازمان را مجددا بررسی کنند. هزینه‌ها را تحلیل کرده، قابلیت‌ها، منابع، بودجه و … را ارزیابی و سپس موارد را اولویت بندی کنند. آنها هم چنین باید با ذینفعان کلیدی (شامل: تیم های کسب و کار، تیم های عملیاتی، تیم مدیریت، مشتریان و …) گفتگو کنند و یک نقشه راه برای تغییراتی که قصد پیاده سازی آنها را دارند، تهیه کنند.
پیاده سازی
اکنون وقت آن است که تغییرات صورت گرفته پیاده سازی شوند. این مرحله شامل گرفتن بودجه مورد نیاز، شناسایی تیم های مسئول، طراحی مجدد فرآیندها با استفاده از تغیرات شناسایی شده و پیاده سازی فنی با استفاده از فناوری های شناسایی شده است.
چرا تحول دیجیتال در یک کسب و کار مهم است؟
زیرا تحول دیجیتال باعث تغییر در مسیر حرکت یک کسب و کار می‌شود و در طول مدت تلاش برای دیجیتالی شدن تمامی سیستم‌ها، فرایندها، جریان‌ها و فرهنگ سازمان به صورت کلی یا جزئی دستخوش تغییراتی می‌شود.
مولفه های اصلی در تحول دیجیتال چیست؟
اصلی ترین مولفه هایی که در تمامی مراحل تحول دیجیتال در کسب و کار باید به آنها توجه داشت، بهبود تجربه مشتری، تغییر فرهنگ سازمانی و استفاده از تکنولوژی های پیشرفته در کسب و کار است.
اما در این بین نقش نرم افزارهای تحول آفرین که بتواند روند حرکت به سمت تحولات ساختاری در کسب و کارها را راحت تر نماید انکارناپذیر خواهد بود. نرم افزار کاواک یکی از این نرم افزارها است که ابزارها و ماژول های منحصر به فرد خود مانند ماژول فرصت های فروش، ماژول مرکز تماس، ماژول پروژه ها، وظایف و … می تواند کسب و کارها را در پیمودن این مسیر یاری نماید.
